Texte 1

« Socrate entre silène et satyre »

PLATON, Le Banquet, 215a-215d et 221d-222a...

Revenir au texte simple

Vocabulaire au fil du texte
Grammaire au fil du texte
Commentaire au fil du texte
Traduction

Code des couleurs

Σωκράτη δ᾽ἐγὼ ἐπαινεῖν, ὦ ἄνδρες, οὕτως ἐπιχειρήσω, δι᾽εἰκόνων.

Οὗτος μὲν οὖν ἴσως οἰήσεται ἐπὶ τὰ γελοιότερα, ἔσται δἡ εἰκὼν τοῦ ἀληθοῦς ἕνεκα, οὐ τοῦ γελοίου.

Φημὶ γὰρ δὴ ὁμοιότατον αὐτὸν εἶναι τοῖς σειληνοῖς τούτοις τοῖς ἐν τοῖς ἑρμογλυφείοις καθημένοις,
     οὕστινας ἐργάζονται οἱ δημιουργοὶ σύριγγας ἢ αὐλοὺς ἔχοντας,
     οἳ διχάδε διοιχθέντες φαίνονται ἔνδοθεν ἀγάλματα ἔχοντες θεῶν.

Καὶ φημὶ αὖ ἐοικέναι αὐτὸν τῷ σατύρῳ τῷ Μαρσύᾳ.

    Ὅτι μὲν οὖν τό γε εἶδος ὅμοιος εἶ τούτοις, ὦ Σώκρατες,
οὐδ᾽ἂν αὐτὸς δή που ἀμφισβητήσαις·

    Ὡς δὲ καὶ τἆλλα ἔοικας,
μετὰ τοῦτο ἄκουε.

Ὑβριστὴς εἶ· ἢ οὔ ;

    ἐὰν γὰρ μὴ ὁμολογῇς,
μάρτυρας παρέξομαι.

Ἀλλ᾽ οὐκ αὐλητής (s.e. εἰμί) ;

πολύ γε θαυμασιώτερος ἐκείνου (s.e. εἶ

μέν γε δι᾽ὀργάνων ἐκήλει τοὺς ἀνθρώπους τῇ ἀπὸ τοῦ στόματος δυνάμει, καὶ ἔτι νυνὶ
    ὃς ἂν τὰ ἐκείνου αὐλῇ·
     ἃ γὰρ Ὄλυμπος ηὔλει,
Μαρσύου λέγω, τούτου διδάξαντος·

τὰ οὖν ἐκείνου
    ἐάν τε ἀγαθὸς αὐλητὴς αὐλῇ
    ἐάν τε φαύλη αὐλητρίς,
μόνα κατέχεσθαι ποιεῖ καὶ δηλοῖ τοὺς τῶν θεῶν τε καὶ τελετῶν δεομένους διὰ τὸ θεῖα εἶναι.

Σὺ δ᾽ἐκείνου τοσοῦτον μόνον διαφέρεις,
     ὅτι ἄνευ ὀργάνων ψιλοῖς λόγοις ταὐτὸν τοῦτο ποιεῖς.

    Ἡμεῖς γοῦν ὅταν μέν τοῦ ἄλλου ἀκούωμεν λέγοντος καὶ πάνυ ἀγαθοῦ ῥήτορος ἄλλους λόγους,
οὐδὲν μέλει ὡς ἔπος εἰπεῖν οὐδενί·

    ἐπειδὰν δὲ σοῦ τις ἀκούῃ ἢ τῶν σῶν λόγων ἄλλου λέγοντος,
     κἂν πάνυ φαῦλος ᾖ ὁ λέγων,
    ἐάν τε γυνὴ ἀκούῃ
    ἐάν τε ἀνὴρ (s.e. ἀκούῃ)
    ἐάν τε μειράκιον (s.e. ἀκούῃ),
ἐκπεπληγμένοι ἐσμὲν καὶ κατεχόμεθα.

Καὶ γὰρ οὖν καὶ τοῦτο ἐν τοῖς πρώτοις παρέλιπον,
    ὅτι καὶ οἱ λόγοι αὐτοῦ ὁμοιότατοί εἰσι τοῖς σειληνοῖς τοῖς διοιγομένοις.

    Εἰ γὰρ ἐθέλοι τις τῶν Σωκράτους ἀκούειν λόγων,
φανεῖεν (sujet : λόγοι) ἂν πάνυ γελοῖοι τὸ πρῶτον·

τοιαῦτα καὶ ὀνόματα καὶ ῥήματα ἔξωθεν περιαμπέχονται, σατύρου δή τινα ὑβριστοῦ δοράν.

Ὄνους γὰρ κανθηλίους λέγει καὶ χαλκέας τινὰς καὶ σκυτοτόμους καὶ βυρσοδέψας, καὶ ἀεὶ διὰ τῶν αὐτῶν τὰ αὐτὰ φαίνεται λέγειν,

ὥστε ἄπειρος καὶ ἀνόητος ἄνθρωπος πᾶς ἂν τῶν λόγων καταγελάσειεν.

Διοιγομένους δὲ ἰδὼν ἄν τις
καὶ ἐντὸς αὐτῶν γιγνόμενος
πρῶτον μὲν νοῦν ἔχοντας ἔνδον μόνους εὑρήσει τῶν λόγων,
ἔπειτα θειοτάτους καὶ πλεῖστα ἀγάλματ᾽ἀρετῆς ἐν αὑτοῖς ἔχοντας καὶ ἐπὶ πλεῖστον τείνοντας,
μᾶλλον δὲ ἐπὶ πᾶν
    ὅσον προσήκει σκοπεῖν τῷ μέλλοντι καλῷ κἀγαθῷ ἔσεσθαι.